Tarihçiler, 1362’de Türkler’in Bizans İmparatorluğu’nun stratejik şehri Andrianople’u fethedmesini, 3 Mart 1924’te Mustafa Kemal Atatürk’ün kaldırmasına kadar sürecek olan Osmanlı Halifeliğinin başlama noktası sayarlar.
Halife İslam dünyası’nda Muhammed’in Halefi olarak görülüyor ve 17.yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu’nun en iyi zamanlarında Güneydoğu Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika’da Sultan olarak hüküm sürüyordu. İmparatorluğun şekli, devamlı olarak İmparatorluğun hüküm sürdüğü topraklarda gerçekleşen ayaklanmalar ve Portekiz, İspanya, Avusturya-Macaristan, Rusya’dan süre gelen akınlar ve savaşlar sonucu değişiyor, sınırlar devamlı olarak aşınıyordu.
Dünya savaşına yaklaşırken imparatorluk Afrika’da bulunan topraklarının çoğunu İtalyanlara ve Avrupa’da bulunan topraklarını ise ya rakiplerine kaptırmış ya da bu topraklar imparatorluktan ayrılmışlardı. Savaş sırasında Araplar ayaklanarak Ortadoğuya hakim oldular.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Dünya Savaşı’nda ekonomik ve askeri alanda Almanya ile ittifak yapma kararı, savaş sonunda Versay ve Sevre anlaşmalarınca 1915 başlarında İngiltere, İtalya ve Fransa’nın gizlice anlaşarak ülkeyi paylaşması ile sonuç buldu. Bu Osmanlı İmparatorluğu’nun sonunun başlangıcıydı.
Halifeliğin savaş kağıt paraları, Sultan V.Mehmed Reşad ve Sultan VI. Mehmed Reşad’ın hükümdarlıkları sırasında, 1915’te, Giesecke&Devrient tarafından Almanya’da basılmış ve Alman hazinesince garanti altına alınmıştı. Almanya’nın yenilmesinden ve Osmanlı’nın dağılmasından sonra dahi bu kağıt paralar 1927 Aralık’a yani Türkiye Cumhuriyetinin yeni kağıt paraları ile yenilenenene kadar kullanımda kaldı.
Osmanlı savaş paraları kötü kalite kağıda basılmıştı ve çok hor kullanılmıştı.Koleksiyon değeri olan paralar çok nadirdi ve koleksiyon değeri olan büyük paraları bulmak hemen hemen imkansızdı, ya da sadece müzelerde bulunabiliyordu. İyi kalite olanları genelde specimen-numune olarak günümüze kadar gelmiştir.
AH1332 (1916) Serisinin en çok elde edilmek istenen kağıt parası olan 50.000 Lira o zamanın en büyük parasıydı ve elli bin yüz kuruş madeni paraya denkti. Altının bir once’u 21.00$ civarı değerindeydi ve dolayısı ile 1916 senesi elli bin Osmanlı lirası bugünün para birimi ile yaklaşık 220,000$ idi.
Basılmasından yüz sene sonra, 2016 senesinde, bilinmeyen bu Osmanlı kağıt para specimen-numune koleksiyonu Avustralya’da gün ışığına çıktı. Bu eşsiz koleksiyon üç jenerasyon boyunca bir sır olarak ailede kaldı. Savaş sonrası 1930’a kadar süren Türk mülteci yasağını düşünürsek, bu kağıt paraların ne zaman ve nasıl Avustralya’ya geldiği bir muamma.
Koleksiyon modern deri bir albümde evde tutulmuştu ve üzerinde altın yaldızlı harflerle ‘’Mali Teşkilatın tüm kağıt paralarının numunelerinin koleksiyonu’’ yazıyordu. Albümün içersinde başka bir notta ise ‘’ benim sorumlu olduğum tüm kağıt paralar’’ yazıyordu ve çok net ki teşkilatta çok yüksek bir mevkii de bulunan bir kişi tarafından bu kağıt paralar basılırken imzalanmıştı. Albümün ilk defa arka tarafında ayrıca tablo halinde piyasaya verilmek üzere basılan Osmanlı savaş kağıt paralarının adetleri mevcuttu.
Sadece 40 adet 50.000 Lira kağıt para basılmıştı ve bu çok ender specimen-numune kağıt paralardan sadece birkaç adeti bugüne kadar gelebildi. Ve aynı şekilde çok az sayıda basılan 1,000 Lira (5,210) ve 500 Lira (25,670) günümüze ulaşabildi.
Bu Osmanlı kağıt paraların tam renk ve karmaşık kaligrafisi sadece specimen-numuneler de görülebilir.
El değmemiş ‘’Mali Teşkilatın Devlet Senedi Koleksiyonu’’ tarafımızca satın alınarak bu çok ender kağıt paralar siz koleksiyoncuların gözlemine www.osmanlikagitpara.com sunulmuştur.
